“Kültür Mirasımızı Sırtlayanlar” sohbetlerimizin dördüncüsünde Sanat Tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz konuğumuz oldu. Hayri Fehmi Yılmaz coğrafyamızda iz bırakmış uygarlıklar konusunda sırtlanacak çok şey olduğunu bilen, el attığı her konuya antropolog titizliğiyle yaklaşan bir akademisyendir. Araştırmaları, üniversitelerde verdiği dersleri ve özellikle de profesyonel turist rehberlerinin eğitimlerine katkılarıyla tanınır. Hayri Fehmi Yılmaz ile bu bölümde Selçuklular’ın kültür mirasını konuştuk. Coğrafyamızı çağdaş dünyaya bağlayan uygarlıklardan biri olan Selçukluların Batı’ya göçünün önemi ve ne anlama geldiği, Anadolu’nun yerli halklarıyla bir arada yaşamayı nasıl başardıkları bu keyifli sohbetin en ilginç konularıydı.
Selçukluların Anadolu’daki ilk başkenti ve Anadolu Selçuklu tarihinin başladığı yer olan İznik’i Haçlı seferleri sonrasında teslim etmek zorunda kalışlarını, bu şehirde Selçuklu döneminde kültür ve inançların nasıl bir arada yaşandığını günümüze kadar gelen eserler üzerinden inceledik. En ilginç örneklerden birisini, bir Selçuklu hekimi için yapılan Malatya Hekimhanı’nda bulunan hanın kitabesinde gördük. Ortak yaşamı vurgulayan bu kitabe aynı bölgede yaşayan halkların dilinde ortası Arapça, sağ tarafı Süryanice ve sol tarafı ise Ermenice yazılmış. Bu sohbet Anadolu halklarının ortak mirasını gösteren örneklerle dolu. Konya’daki bir Hıristiyan mekânı olan Ak Manastır’ın içinde bir Selçuklu mescidi ve Selçuklu’ya sığınan bir Bizans prensinin mezarı olduğunu, 19. yüzyılda ortadan kalkmış olan ve Alaaddin Keykubat döneminde Selçukluların yaptırdığı Konya surlarında bir Hercules heykeli, mezar stelleri, kartal ve melek figürleri olduğunu öğrendik. Hayri Fehmi Yılmaz Malatya Süryani Patriği’nin Sultanı dualarla karşılayışının, Bizans’a karşı savaşında muzafferiyeti için dua edişinin ilginç hikayesini anlattı. İbn-ül Arabî’den Mevlana’ya, Hacı Bektaş Veli’den Yunus Emre’ye, Nasreddin Hoca’ya birçok isim, devrin en önemli sanatları ve mimari yapıları bu keyifli ve ufuk açan sohbetin parçasıydı.
Nükhet Everi, ADİP Kültür Mirasımızı Sırtlayanlar 4, Ağustos 2020