İZMİR YAHUDİLERİNDEN YENİ BİR KİTAP: Birinci Juderia Yayınlandı
İzmir Musevi Cemaati azalan nüfusuna ters orantılı örnek işler sergiliyor. Vakıf cemaatin tarihçesini belgeleyecek bir dizi kitap yayınlayacağını açıkladı. Serinin ilk kitabı olan “Birinci Juderia: İzmir’in Yahudi Mahallesi” başlığı ve Dr. Siren Bora imzası ile yayınlandı. Gözlem Yayıncılık’ın piyasaya sunduğu eser 16. Yy’dan başlayıp 20. Yy’a varan süreçte İzmir’de Yahudi varlığını takip ediyor. ‘Birinci Juderia’ adı verilen mahalleden görseller ile 1913 tarihli bir İzmir haritasının tıpkı basımı da kitabın içeriğini zenginleştiriyor.
İzmir Musevi Cemaati Vakfı Başkanı Sami Azar’ın önsöz yazısını hem cemaati hem kitabı tanımak adına aktarıyoruz:
“İzmir'de on yedinci yüzyılın başlarında oluştuğunu bildiğimiz Yahudi toplumunun, bugüne kadar geçen zaman içerisinde sosyal, tarihsel ve kültürel bir iz bıraktığı, bir miras yarattığı ve günümüz İzmir Yahudi toplumunu inşa ettiği reddedilemez bir gerçektir. Bu cemaat, gerek Tire, Ankara, İstanbul, Selanik, Tsafet, Manisa gibi muhtelif Osmanlı kentlerinden, gerekse İber Yarımadası, italya, Fransa, Orta Avrupa ve Rusya'dan değişik zaman dilimlerinde gelen Yahudi göçmenlerce kurulmuştur. Romaniot, Mizrahi, Sefarad ve Aşkenaz kültürlerinin özümsendiği ve zamanla Sefaradlaşan bir topluluktur. On yedi ile on dokuzuncu yüzyıllar arasında son derece önemli bir dini merkez olarak yıldızı parlayan, yine önemli merkezlerden Selanik, Edirne ve İstanbul'un Yahudi cemaatlerinden hiç de aşağı kalmayan bir kültür mozaiğine sahip toplumumuzun çok kültürlü, çok renkli kozmopolit kentimiz İzmir’e yaratıp bıraktığı mirasını en görkemli şekilde İkiçeşmelik ve Kemeraltı civarındaki, tamamı tescilli eserlerde (yapılarda) izleyebiliriz.
İzmir Musevi Cemaati Vakfı'nın amaçları içinde toplumumuzun Yahudi mirasının korunması, tanıtılması ve yaşatılması kanımızca çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu görevi toplumumuzun birçok üyesi münferit ve bazen de guruplar halinde çalışarak, kendi maddi ve manevi imkânları ile yerine getirmektedir. Vakfımız da aynı amaçla bir dizi kitap yayınlamaya karar vermiştir. Bu kitaplar dizisi içinde, İzmir Yahudi toplumunun geçmişi, yarattığı kültürel miras, bugünü ve geleceği üzerinde düşünceler, çalışmalar bulunması en büyük arzumuzdur. Elinizde tuttuğunuz bu eser, dizimizin ilk kitabı olarak Dr. Siren Bora'nın değerli çalışmaları ile vücut bulmuştur. İzmir’deki ilk Yahudi yerleşim yerlerini, mahalle ve sokaklarını, yaşamlarını anlatan bu kitabı, "Birinci Juderia" başlığı ile sizlere iletmeyi arzuladık. Bu dizimiz, İzmir ve civarında, Ege Bölgesindeki Yahudi toplumunun tarihsel, kültürel ve sosyal mirası ile ilgili her türlü çalışmaya, hatıralara, sözlü tarihe, söyleşilere açıktır. Bu sayede İzmir Yahudi toplumunu dış dünyaya tanıtmak amacını gütmekteyiz. İki bin küsur sene önce bu bölgede Yahudiler vardı, bugün buradayız, gelecekte Yahudi nüfusu sıfırlansa bile sosyal, tarihsel ve kültürel izlerimizin İzmir'de, Ege'de, Anadolu'da ve nihayet Türkiye'de baki kalacağına inanıyor ve bu gayretle çalışıyoruz.”