ADİP Anadolu Din ve İnançları Platformu için yaptığımız Kültürel Mirasımızı Sırtlayanlar söyleşilerimizin bu bölümünde EMYA Avrupa Yılın Müzesi Ödüllerini konuşuyoruz.
Bu bölümde konuğum tüm dünya müzeleri ama özellikle de son yıllarda bizi çok gururlandıran 3 müze: Troya Müzesi, Odunpazarı Modern Müzesi ve Kenan Yavuz Etnografya Müzesi.
Kültürel Mirasımızı sırtlayanlar müzelerdir aslında.
Türkiye’de çok sayıda müzemiz var ama hiçbir zaman yeterli olduğunu söyleyemeyiz. Öncelikle devlet müzeleri (örneğin arkaoloji müzeleri) son derece güzel ve işlevsel müzeler olarak hayatımızda ve gün geçtikçe daha da artıyor sayıları. Etnografya müzeleri, özel müzeler de gün geçtikçe daha fazla sayıda hayatımıza giriyor.
Her sanatçının, her sanatın, her zanaatkarın, her zanaatın bir müzesi olmalı. Bu müzeler aslında kültürel mirası gelecek nesillere aktaran ve anlatan müzelerdir.
Müzelerin hepsi konuşan müzelerdir, konuşurlar, size bir şey anlatırlar.
Mayıs ayı müzeler için çok önemlidir. UNESCO’nun aldığı bir kararla 18 Mayıs Uluslararası Müze günü ilan edilmiştir. Dünyanın her yerinde o gün değişik etkinlikler olur. Müzeler ücretsiz gezilebilir. 2011 yılından beri de 18-24 Mayıs haftası Müzeler Haftası olarak kutlanıyor.
1977 yılından Kenneth Hudson öncülüğünde oluşturulan bir ödül var. Avrupa Yılın Müzesi Ödülü. Bu ödül Avrupa Konseyi himayesinde en uzun soluklu ve en prestijli müzecilik ödülü ve her yıl değişik kategorilerde veriliyor.
Bu ödül yeni müzelere, son iki yıl içinde kurulmuş ya da kendini geliştirmiş olan müzelere veriliyor.
2020 yılı ödülleri Pandemi nedeniyle açıklanmamış ve açıklanması bu yıla ertelenmişti. Troya Müzesi finale kalmıştı.
6 Mayıs 2021 akşamı hem 2020 yılı hem de 2021 yılı ödülleri açıklandı.
Troya Müzesi 2020 Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü’nü aldı. Troya Müzesi büyük bir eksiği dolduran bir müze oldu. Troya antik kentinin yanı başında Yalın Mimarlık tarafından yapılan ve genç mimar Ömer Selçuk Baz’ın projesi. Müze eski kazı başkanı Prof. Dr. Manfred Osman Korfmann’ın hayaliydi. Kendisi hayalinin gerçek olduğunu göremedi.
2018 yılında açılan Troya Müzesi’nin 2019 yılında resmi açılışı yapıldı ve aynı yıl Time Dergisi Dünyada görülmesi gereken 100 yer listesine aldı müzeyi.
2020 Avrupa Yılın Müzesi finalisti oldu. 2020 Şubat ayında Attraction Star Awards’da en başarılı müze ödülüne layık görüldü. 2020 yılında Mimarlar Odası’nın 17. Ulusal Müze Ödüllerinde yapı dalında ulusal müze ödülünü kazandı.
Troya Müzesi, antik kentin girişinin yanı başında kübik bir yapı. Zeytin ağaçlarının arasında, hiçbir şekilde ortamı rahatsız etmeyen bir kutu. Sizi bir rampayla yeraltına çekiyor ve rampalarla döne döne katları tek tek çıkıyor ve değişik konseptlerden oluşan sergiyi geziyorsunuz.
Turizm açısından da çok önemli bir müze Troya Müzesi.
Odunpazarı Modern Müzesi OMM, Eskişehir Odunpazarı Evleri içinde Erol Tabanca tarafından yapılmış bir müze. Kendisinin daimi sergisi bu müzede yer alıyor. Değişen sergiler de var. Bu da kültürel mirasımızı sırtlayan müzelerden biri. 2019 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Özel Ödüle layık görüldü ve geçen yıl İngiltere’de Museum & Heritage Award kapsamında yılın uluslararası projesi seçildi. 2021’de de Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü aldı.
En ilginç ödül ise yerele verilen Silletto Ödülü. Bu ödül son iki senede müzeciliğin toplumsal kalitenin arttırılması amacıyla özellikle de gönüllülük girişimlerini en iyi destekleyen ve içinde barındıran müzeye veriliyor.
2021 Silletto Ödülünü de Bayburt Beşpınar Köyü’nde kurulmuş olan Kenan Yavuz Etnografya Müzesi aldı.
Kültürel mirasın yok olmaması ve gelecek nesillere aktarılması ve köyden kente göçün sonlanması için yapılmış bir müze burası. Bu müze de Baksı Müzesi’nden sonra turizm rotalarına kazandırılmış bir kıymet.
Avrupa Yılın Müzesi Ödülleri her yıl Avrupa ülkelerindeki yeni müzelere veriliyor.
Avrupa Yılın Müzesi Ödülü: Eşsiz atmosferi ve yaratıcı sunumuyla ziyaretçilerini büyüleyen müzelere veriliyor.
Kenneth Hudson Ödülü: Müzeciliğin toplumdaki rolünü üst düzeye taşıyan müze, kişi, proje veya bir gruba veriliyor bu ödül.
Silletto Ödülü: Son iki senede müzeciliğin toplumsal kalitesini arttırmak amacıyla gönüllülük girişimlerini en iyi destekleyen müzeye veriliyor.
Müzelerimizin hepsinin ödülleri ve ziyaretçileri bol olsun.